UN Global Open Day: Time for more women deal-makers in Kosovo political processes
March 12, 2019 – The need to increase the presence of women in high level political processes and the need for more women taking an active role in all levels of politics in Kosovo were highlighted in a joint United Nations and European Union event.
More than 200 representatives from political and civil society institutions across Kosovo and the region attended the seventh Kosovo edition of the United Nations Global Open Day, under the theme ‘Trust-builders and Deal-Makers: Advancing the Women, Peace and Security Agenda in Kosovo’.
This year it was held in conjunction with the European Union, as both organisations expressed their desire to see an increase in women’s presence at the discussion table. The event also featured two panels and one televised debate, which was followed by a robust audience question session – moderated by renowned Kosovo journalist Jeta Xharra, to later be screened by the Balkan Investigative Reporting Network (BIRN).
Some of the recommendations that came out of the day’s discussions include:
- The creation of mechanisms that ensure that future political processes are representative of women’s needs and priorities.
- Greater efforts to implement the Law on Gender Equality, with special care taken to protect the rights of women from non-majority communities – whose discrimination also relates to their minority status.
- Increasing existing gender quotas for MPs as well as proactively including women in political advisory roles, in order to encourage women to pursue political careers; with the clear implementation of sanctions in instances where gender quotas are not met.
- Including the needs and concerns of conflict-related sexual violence survivors in the agenda of political processes.
- Fast-tracking the existing initiative for the Regional Commission Tasked with Establishing the Facts about All Victims of War Crimes and Other Serious Human Rights Violations Committed on the Territory of the Former Yugoslavia (RECOM).
During his address, United Nations Special Representative of the Secretary-General and Head of UNMIK Mr Zahir Tanin said, as elsewhere in the world, women in Kosovo were the most important part of society.
“Their voices should be heard. Their role should be respected. Their visible and invincible reality should be recognised – not just by good talk and nice statements, but by practical steps.”
This year’s Global Open day had special significance in advance of the twentieth anniversary of the flagship United Nations Security Council Resolution 1325 on Women, Peace and Security, which provides the backdrop for the Global Open Days.
SRSG Tanin welcomed the joint organisation of Global Open Day with the EU and said the two organisations had a shared goal of promoting democracy and women, peace and security.
“The path towards the EU is the path towards improving women’s rights and their empowerment.”
Head of EU Office in Kosovo/EU Special Representative Ambassador Nataliya Apostolova said the full participation of women in society was improving in Europe and Kosovo but political participation still lagged behind.
“More women are needed in important political and peace processes. It is very worrying that Kosovo has no female mayors and has only two female ministers. This needs to change.”
She welcomed the day’s theme and called for a gender-sensitive legal framework, especially electoral laws and regulations, to be put in place.
Ambassador Apostolova cited the European Parliament’s January resolution on women’s rights in the Western Balkans which underlined the need to ensure the “involvement of women as experts in negotiations and dialogues between states, as well as in consultations with citizens regarding their priorities in such discussions”.
Head of EU Office in Kosovo/EU Special Representative Ambassador Nataliya ApostolovaThe United Nations Development Coordinator for Kosovo Ms. Ulrika Richardson also gave opening remarks, in which she said statistics showed the world was still male-dominated and work must be done to combat gender stereotypes, discriminatory laws and non-inclusive political rhetoric.
“Women remain the greatest untapped resource for the achievement of sustainable security and durable peace globally. Kosovo is no exception to this global underrepresentation.”
United Nations Development Coordinator for Kosovo Ms. Ulrika RichardsonChair of the Women’s Caucus and Member of the Kosovo Assembly Ms Mexhide Mjaku Topalli congratulated the early women activists who paved the way for women leaders of today.
“We must refocus our efforts and provide space for women peace-builders at all levels by backing up laudable commitments with the support of women’s political agency, requisite financial and political resources and enable women to do even more.”
She also called for a genuine commitment to providing meaningful opportunities for women in Kosovo’s political processes.
“Besides calling for seats at the table where decisions are made, we need to be vigilant about ending superficial efforts to include women that do not genuinely extend the opportunity to influence outcomes.”
Chair of the Women’s Caucus and Member of the Kosovo Assembly Ms Mexhide Mjaku TopalliAmongst the impressive list of panelists was the first female chief negotiator in the world to sign a final peace accord, Ms Miriam Coronel-Ferrer, who made history when she negotiated on behalf of the Philippines government with the Moro Islamic Liberation Front.
The recommendations will be part of a summary of the event which will be shared with participants and the office of the United Nations Secretary-General António Guterres, in advance of his annual report on Women, Peace and Security. The televised panel will be broadcasted on RTK.
For all media inquiries, please contact:
- UNMIK Spokesperson Ms. Sanam Dolatshahi
mob: +383 (0) 44151816
- Dinka Živalj, Head of Communication Section/Spokesperson, EU Office in Kosovo/EU Special Representative
dinka.zivalj@ext.eeas.europa.eu
tel: 038 5131 248
mob: +383 49 787 928
What is UN Global Open Day?
Launched in October 2010 by the Department of Peacekeeping, Department of Political Affairs, the United Nations Development Programme and UN Women in commemoration of the tenth anniversary of Security Council Resolution 1325 on Women, Peace and Security, Global Open Days events are designed to support regular dialogue between UN senior leadership and women’s organisations around the world.
Global Open Day consultations provide a platform where women’s voices can be heard and offer an opportunity to review the implementation of Resolution 1325. Today, Global Open Days are organised worldwide and inform the UN Secretary-General’s annual report on Women, Peace and Security.
* * *
Dita e Hapur Globale e KB-së: Koha është për më shumë gra negociatore në proceset politike në Kosovë
12 mars 2019 – Nevoja për të shtuar praninë e grave në proceset e nivelit të lartë dhe nevoja për më shumë gra me role aktive në të gjitha nivelet e politikës në Kosovë janë theksuar në aktivitetin e përbashkët të Kombeve të Bashkuara dhe të Bashkësisë Evropiane.
Më shumë se 200 përfaqësues të institucioneve politike dhe të shoqërisë civilë në Kosovë dhe nga rajoni morën pjesë në edicionin e shtatë në Kosovë të Ditës së Hapur Globale të Kombeve të Bashkuara me temën “Ndërtuesit e paqes dhe Negociatorët: Avancimi i Agjendës së Grave, Paqes dhe Sigurisë në Kosovë”.
Këtë vit është mbajtur në bashkëpunim me Bashkësinë Evropiane, pasi dytë kanë shprehur dëshirën e tyre për të shtuar praninë e grave në tryezën e diskutimit. Gjithashtu për herë të parë, aktiviteti përmban dy panele dhe një debat të transmetuar në televizion dhe të shoqëruar me seancën e bashkëveprimit me publikun – moderuar nga gazetarja e njohur kosovare, Jeta Xharra, i cili më vonë do të transmetohet nga Rrjeti Ballkanik për Gazetari Hulumtuese (BIRN).
Disa nga rekomandimet që dolën nga diskutimet e sotme përfshijnë:
- Formimi i mekanizmave që sigurojnë përfaqësimin e nevojave dhe prioriteteve të grave në proceset e ardhme politike.
- Përpjekje më të mëdha për implementimin e Ligjit për Barazi Gjinore ku kujdes i shtuar i kushtohet mbrojtjes së drejtave të grave nga komunitetet jo-shumicë – diskriminimi i kujt është i lidhur me statusin e tyre minoritar.
- Rritja e kuotës ekzistuese gjinore për deputetët në parlament si dhe përfshirje proaktive e grave në rolet këshillëdhënëse politike në mënyrë që të inkurajohen gratë të ndjekin karrierë në politikë; me implementim të qartë të sanksioneve në instancat ku nuk është përmbushur kuota gjinore.
- Në agjendën e proceseve politike të përfshihen nevojat dhe shqetësimet e të mbijetuarve të dhunës seksuale në situatë konflikti.
- Përshpejtimin e nismës ekzistuese për Komisionin Rajonal për Pranimin e Fakteve për të Gjitha Viktimat e Luftës dhe Shkeljet e Tjera të Rënda të Drejtave të Njeriut në Territorin e Ish Jugosllavisë (RECOM).
Gjatë fjalimit të vet, Përfaqësuesi Special i Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara dhe Shefi i UNMIK-ut, Z. Zahir Tanin tha që sikur kudo në botë edhe në Kosovë gratë janë pjesa më e rëndësishme e shoqërisë.
“Zërat e tyre duhet të dëgjohen. Duhet respektuar rolin e tyre. Duhet pranuar realitetin e tyre të dukshëm dhe të pamposhtur – jo vetëm me biseda dhe deklarata të mira, por me hapa praktik.”
Këtë vit Dita e Hapur Globale ishte e rëndësisë të veçantë para përvjetorit të njëzetë të Rezolutës 1325 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për Gratë, Paqen dhe Sigurinë që përbënë bazën e Ditëve të Hapura Globale.
SRSG Tanin përgëzoi organizimin e përbashkët të Ditës së Hapur Globale me BE-në dhe tha që dyja organizatat qëllim të përbashkët kanë promovimin e demokracisë dhe gratë, paqen dhe sigurinë.
“Rruga drejtë BE-së është rruga drejtë përmirësimit të drejtave të grave dhe fuqizimit të tyre.”
Përfaqësuesja Speciale e BE-së në Kosovë, Ambasadorja Nataliya Apostolova ka thënë që pjesëmarrja e plotë e grave në shoqëri është duke u përmirësuar në Evropë dhe Kosovë por pjesëmarrja politike akoma mbetet prapa.
“Në proceset e rëndësishme politike dhe të paqes nevojiten më shumë gra. Është tejet shqetësuese që Kosova nuk ka bashkiake dhe ka vetëm dy ministre. Kjo duhet të ndryshojë.”
Ajo përgëzoi temën e ditës dhe apeloi për një kornizë ligjore me përfaqësim gjinor posaçërisht vendosjen e ligjeve elektorale dhe rregulloreve.
Ambasadorja Apostolova citoi rezolutën Parlamentit Evropian të muajit janar për drejtat e grave në Ballkanin Perëndimor që thekson nevojën për të “siguruar përfshirjen e grave si eksperte në negociata dhe dialogë ndërmjet shteteve, si dhe në konsultime me qytetarë në lidhje me prioritetet e tyre në këto diskutime”.
Disa fjalë hyrëse i tha edhe Koordinatorja e Kombeve të Bashkuara për Zhvillim në Kosovë, Znjsh Ulrika Richardson dhe para publikut theksoi tri pika: që pjesëmarrja e grave dhe e organizatave të shoqërisë civile ishte qenësore për krijimin e marrëveshjes për paqe afatgjatë; që një marrëveshje e tillë do të parandalojë konfliktet në të ardhmen; dhe që nevojitet trajnim adekuat dhe përgatitje për gratë udhëheqëse.
“Gratë mbeten burimi më i madh i pashfrytëzuar për arritjen e sigurisë të qëndrueshme dhe paqe globale. Kosova nuk është përjashtim nga ky keq-përfaqësim global.”
Kreu i Komitetit Drejtues të Grave dhe Anëtare e Kuvendit të Kosovës, Znj Mexhide Mjaku Topalli përgëzoi aktivistet e para që shtruan rrugën për udhëheqëset e sotme.
“Ne duhet të ri-drejtojmë përpjekjet tona dhe të ofrojmë hapësirë për paqe-ndërtueset në të gjitha nivelet duke mbështetur angazhimet përmes përkrahjes së agjencisë politike të grave, burimeve të nevojshme financiare dhe politike dhe duke mundësuar që gratë të bëjnë më shumë.”
Ajo apeloi për një angazhim për të ofruar mundësi kuptimplotë për gra në proceset politike në Kosovë.
“Përpos ulëseve pranë tryezës ku merren vendimet, ne duhet të jemi syhapur për ndërprerjen e përpjekjeve të cekëta për përfshirje të grave të cilat vërtetë nuk ofrojnë mundësi për të ndikuar në rezultate.”
Në mesin e panelistëve mbresëlënës ishte edhe kryenegociatorja e parë në botë që nënshkroi marrëveshjen e paqes, Znj Miriam Coronel-Ferrer e cila hyri në histori kur negocioi në të mirë të qeverisë të Filipineve me Moro Islamic Liberation Front.
Rekomandimet do të jenë pjesë e përmbledhjes së aktivitetit që do të shpërndahet pjesëmarrësve dhe zyrës së Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara António Guterres para raportit të tij për Gratë, Paqen dhe Sigurinë. Diskutimet e panelit do të transmetohen në RTK.
Për të gjitha pyetjet për media, luteni të kontaktoni:
- Zëdhënësen e UNMIK-ut, znjsh Sanam Dolatshahi
mob: +383 (0) 44151816
- Dinka Živalj, Shefe e Njësisë për Komunikim/Zëdhënëse, Zyra e BE-së në Kosovë/Përfaqësuesi Special i BE-së
dinka.zivalj@ext.eeas.europa.eu
tel: 038 5131 248
mob: +383 49 787 928
Çfarë është Dita e Hapur Globale e KB-së?
E lansuar në dhjetor të vitit 2010 nga Departamenti për paqëruajtje, Departamenti për çështje politike, Programi i OKB-së për zhvillim dhe UN Women në përkujtim të dhjetëvjetorit të Rezolutës 1325 të Këshillit të Sigurimit për gratë, paqen dhe sigurinë, ngjarjet e Ditës së hapur globale janë të dizajnuara për të mbështetur dialogun e rregullt ndërmjet udhëheqjes së lartë të OKB-së dhe organizatave të grave anë e mbanë botës.
Konsultimet në Ditën e hapur globale ofrojnë një platformë ku mund të dëgjohet zëri i grave dhe ofrojnë mundësi për të shqyrtuar zbatimin e Rezolutës 1325. Sot, Dita e hapur globale organizohet në mbarë botën dhe është pjesë e Raportit vjetor të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së për gratë, paqen dhe sigurinë.
* * *
UN Globalni Otvoreni Dan: Vreme je za veće uključivanje žena pri donošenju odluka u političkim procesima na Kosovu
12 mart 2019 godine – Potreba za povećanim prisustvom žena u političkim procesima na visokom nivou i potreba za preuzimanjem aktivnije uloge žena na svim političkim nivoima na Kosovu, su istaknuti na zajedničkom događaju kojeg su organizovale Ujedinjene Nacije i Evropska Unija.
Više od 200 predstavnika političkih i civilnih institucija širom Kosova i regiona prisustvovalo je obeležavanju Globalnog Otvorenog Dana Ujedinjenih Nacija po sedmi put na Kosovu, pod temom „Graditelji Poverenja i Donosioci Odluka: Unapređenje položaja žena, agende mira i bezbednosti na Kosovu '.
Ove godine održana je u saradnji sa Evropskom unijom, jer su obe organizacije izrazile želju da se poveća prisustvo žena na okruglom stolu gde se vode diskusije. Sa druge strane, događaj je najpre imao dva panela i jednu televizijsku debatu nakon koje je usledila sesija pitanja publike koja je bila izrazitija – moderiranje ovim delom je rukovodila renomirana kosovska novinarka Jeta Xharra, dok će se snimak ove televizijske debate kasnije prikazivati putem Balkanske mreže za istraživačko novinarstvo (BIRN).
Neke od preporuka koje su se čule tokom današnje diskusije, uključuju:
- Stvaranje mehanizama koji osiguravaju da budući politički procesi obuhvataju i potrebe i prioritete žena.
- Da se ulože veći napori u pogledu implementacije Zakona o ravnopravnosti polova, uz posebnu pažnju koja će biti posvećena zaštiti prava žena iz nevećinskih zajednica - čija se diskriminacija održava i na njihov status pripadanja manjinskim zajednicama.
- Povećanje postojećih rodnih kvota za poslanike, kao i proaktivno uključivanje žena u političke savetodavne uloge, kako bi se ohrabrile žene da se bave političkom i grade svoje političke karijere; sa jasnom primenom sankcija u slučajevima kada nisu ispunjene kvote za rodnu zastupljenost.
- Uključivanje potreba i zabrinutosti preživelih a koji su bili žrtve seksualnog nasilja povezanog sa ratnim dešavanjima u program političkih procesa.
- Brzo praćenje postojeće inicijative za Regionalnu komisiju zaduženu za utvrđivanje činjenica o svim žrtvama ratnih zločina i drugih teških kršenja ljudskih prava počinjenih na teritoriji bivše Jugoslavije (REKOM).
Tokom svog obraćanja prisutnima, Specijalni Predstavnik Generalnog Sekretara Ujedinjenih Nacija i Šefa UNMIK-a, g. Zahir Tanin je rekao, da kao i bilo gde u svetu, žene na Kosovu predstavljaju najvažniji deo društva.
„Njihov se glas treba čuti. Njihova se uloga treba poštovati. Treba se odati priznanje njihovoj vidljivoj i nepokolebljivoj realnosti – na samo putem umiljatih govora i lepih izjava, nego i preduzimanjem konkretnih koraka.“
Ovogodišnji Svetski otvoreni dan imao je poseban značaj povodom dvadeset godina od donošenja rezolucije Saveta Bezbednosti UN-a 1325 o ženama, miru i bezbednosti, povodom koje je i održano obeležavanje Globalnog Otvorenog Dana.
SPGS Tanin je pozdravio zajedničku organizaciju Globalnog Otvorenog dana sa EU i rekao da dve organizacije imaju zajednički cilj promovisanja demokratije u pogledu žena, mira i bezbednosti.
„Put prema EU je put ka poboljšanju ženskih prava i njihovom osnaživanju.“
Specijalni predstavnik EU na Kosovu, ambasadorka Natalija Apostolova rekla je da se puno učešće žena u društvu poboljšava u Evropi kao i na Kosovu, ali što se tiče njihovog učešća u pogledu političkog delovanja i dalje se zaostaje.
„Potrebno je učestvovanje više žena u važnim političkim i mirovnim procesima. Veoma je zabrinjavajuće da Kosovo nema nijednog od ženskih gradonačelnika i ima samo dve ministarke. Ovo se mora promeniti.”
Ona je pozdravila temu koja je obrađivana tokom dana i pozvala je na uspostavljanje rodno osetljivog pravnog okvira, posebno u pogledu izbornih zakona i propisa.
Ambasadorka Apostolova je navela da rezolucija Evropskog parlamenta iz januara o pravima žena na zapadnom Balkanu kojom je naglašena potreba da se osigura "uključivanje žena kao eksperte u pregovore i dijaloge između država, kao i u konsultacijama sa građanima o njihovim prioritetima u takvim diskusijama".
Koordinatorka Ujedinjenih nacija za razvoj za Kosovo, gđa. Ulrika Ričardson, takođe je dala svoju uvodnu reč, podelivši tri svoja pogleda sa publikom: da je učešće lokalnih žena i organizacijama civilnog društva od vitalnog značaja za stvaranje trajnog mirovnog sporazuma; da bi takav sporazum pomogao u sprečavanju budućih sukoba; i da je potrebno organizovati adekvatnu obuku i pripreme za buduće žene lidere.
„Žene ostaju najveći neiskorišćeni resurs za postizanje održive bezbednosti i trajnog mira na globalnom nivou. Kosovo nije izuzetak od ove nedovoljne zastupljenosti na globalnom nivou. ”
Predsedavajuća Kluba žena i član Skupštine Kosova, gđa. Mexhide Mjaku Topalli je uputila čestitke ženama koje su bile aktivistkinje u ranijim periodima, a koje su otvorile put ženskim liderima današnjice.
"Moramo preusmeriti naše napore i osigurati prostor za žene graditelje mira na svim nivoima, podržavajući njihovu izražajnu posvećenost uz davanje podrške ženskih političkim agencijama, obezbediti neophodne finansijske i političke resurse kako bi se pružile mogućnosti ženama da učine još više."
Ona je takođe pozvala na istinsku posvećenost u pogledu pružanja značajnih mogućnosti za žene u političkim procesima na Kosovu.
"Osim pozivanja na učestvovanje na mestima za stolom na kojima se donose odluke, moramo biti oprezni u odnosu na površne napore za uključivanjem žena koje u suštini ne daju istinske mogućnosti da utiču na krajnje rezultate."
Među impresivnom listom učesnika panela, bila je i prva žena koja je bila glavni pregovarač u svetu, a koja je stavila potpis na konačni mirovni sporazum, gđa Miriam Coronel-Ferrer, koja je ispričala svoju istoriju o tome kada je ona pregovarala u ime filipinske vlade sa Islamskim Frontom za oslobođenje Moroa.
Preporuke sa ovog panela će biti deo sažetka o događaju koji će biti podeljen među učesnicima i Kancelarijom Generalnog Sekretara Ujedinjenih nacija Antonia Guterresa, pre njegovog godišnjeg izveštaja o ženama, miru i bezbednosti. Televizijski panel biće emitovan na RTK-u.
Za sva dodatna pitanja od strane medija, molimo vas da kontaktirate:
- UNMIK Portparol Ms. Sanam Dolatshahi
mob: +383 (0) 44151816
- Dinka Živalj, Šefica odeljenja za komunikacije / portparola, Kancelarija EU na Kosovu / Specijalni predstavnik EU
dinka.zivalj@ext.eeas.europa.eu
tel: 038 5131 248
mob: +383 49 787 928
Šta predstavlja UN Globalni Otvoreni Dan?
Pokrenut je u oktobru 2010 godine od strane Odeljenja za Održavanje Mira, Odeljenja za Političke Poslove, Programa Ujedinjenih Nacija za Razvoj i UN Žena a povodom desete godišnjice Rezolucije Saveta Bezbednosti 1325 o Ženama, Miru i Bezbednosti, događaji Globalni Otvoreni Dani osmišljeni su tako da daju podršku redovno organizovanje događaja na kojima će se voditi dijalog između višeg rukovodstva UN-a i ženskih organizacija širom sveta.
Konsultacije tokom Globalnog Otvorenog Dana pružaju platformu na kojoj se mogu čuti glasovi žena i pružiti mogućnost da se razmotri implementacija Rezolucije 1325. Danas su Globalni Otvoreni Dani organizovani širom sveta i na njima se pružaju informacije o godišnjem izveštaju Generalnog Sekretara UN-a o Ženama, Miru i Bezbednosti.